Multoties nuper his in paginis de superstitionibus Polonorum gentiumque iis vicinarum scripsi, inter alia etiam de more cereos flagrantes in fenestris ponendi tempore tempestatis tonitruosae, id est ad tonitrua a domo abigenda. Hac re iam in diario meo interretiali divulgata, matrem rogavi, utrum in ipsius, cum puella esset, domo – id est domo avi aviaeque meorum - talis mos observaretur. "Certe – respondit. – Sicut in omnibus aedibus vici nostri [qui vicus in hodierna Ruthenia Alba sive Belorussia occidentali, prope urbem Grodnam, posita est]". Talis mos – secundum matrem meam, nunc 84 annos natam - observabatur saltem usque annum 1946, cum, propter mutationem finis Poloniae, familia nostra domum suam in provincia Grodnensi relinquere coacta est. In 'nova Polonia' iam in oppidis urbibusque habitantes – i.e. non in vicis – potius alexiceraunis metallicis Franklinianis quam candelis a sacerdote sacratis confidebant nec cereos porro in fenestris tempore fulgurum ponebant. Aut fortasse pudebat eos moris tam rusticani ostentationis?
Sed Anna, negotiatrix industriae praeconicae, mulier hodie 43 annos nata, qui semper inter Lutetiam, Londinium, Neoeboracum, Angelopolim et Varsoviam nostram in negotiis itineratur, heri mihi narravit de ritu multo magis rusticano, nisi prorsus barbaro, quem ipsa subire in pueritia debuit. Nata est enim in parte orientali Poloniae, nomine Podlasie nota, regione scilicet, ubi traditiones catholica et orthodoxa necnon opiniones superstitiosae gentium Polonorum, Ruthenorum Lituanorumque miscentur. Anna, cum puella sex annorum esset, a cane in oppido Orla, ubi apud amitam tempore aestatis manebat, dolenter morsa est. Parentes autem in urbe Civitate Bialostocensi, huius regionis urbe capitali, muneribus eo tempore fungebant et nihil de tota re sciebant (fortasse quia telephonia tunc res rarissima in vicis Poloniae orientalis – et non solum orientalis – erant). Amita autem ac soror eius, altera scilicet amita Annae, erant... maleficae, nomine Rutheno szeptuchy notae, quae morbos herbis precibusque apud populum curabant, speciali ergo modo contra rabiem (nam canis certe rabidus esse potuit!) Annam immunem fecerunt. Abhinc narratio ipsius Annae, heri mihi cursu electronico missa:
"Floccum crinis mei secaverunt a dextra atque a laeva capitis parte, quos floccos decussatim – in forma scilicet crucis sanctae - in turibulo positos incenderunt. Eo tempore mihi, in sella sedenti, erat iugiter repetenda precatio: 'Hospodi Boże moj, pomiłuj i spasi mia!', id est, dialectu Ruthenica huic regioni peculiari: 'Domine meo Deus, miserere mei et salve me!' Deinde caput meum opertum est rica albicolori, dum amitae ambae atque alii et propinqui et vicini – nam multi incolae huic ritu aderant - in eodem turibulo folia absinthii nunc incendebant in omnibus circum me quattuor plagis mundi – denuo, quasi in forma crucis sanctae – preces simul dicentes, sed quales, non iam memini. Memini tantum acrem odorem absinthii, quae herba, ut fortasse ipse scis, flores habet rotundos, qui tam magnam copiam fumi producunt..."
Relatione hac a me lecta, rogavi Annam, utrum medicus arcessitus esset, ut iniectiones contra rabiem ei daret.
- Minime – respondit.
Erat annus salutis Domini 1974, in Europa.
Nesciebam originem huius conseutudinis, qua cerei in fenestris ponerentur: nam idem mos apud nos exstat, qui tamen potius tempore Natalicio Christi observatur quam procellis imminentibus. Multi enim Bohemicis Germanisve stirpibus orti, qui Moraviani vocitantur et semet ipsos Unitatem Fratrum appellant, solebant media hieme lumina ad fenstra ponere quibus significant advenis se libenter hospitium praebituros; in Virginia Carolinaque Septentrionalibus civitatibus haec consuetudo in fere omnes familias serpsit, ut vix aedes inveniuntur ad Christi natalem diem nullis fenestris sic ornatis. Qui mos cum anante sive malo pineae Indicae prope ianuam posito, quae signo habetur hospitii, coniunctus reperitur et praesertim in regionibus veterrimis, quae adhuc coloniae nonnumquam vocitantur. Alii autem qui a Fraternitate Helvetiorum orti esse dicuntur et hodie Ammanitae nuncupantur, qui per Virginiam et Ohium et Pennsylvaniam sparsis gregibus habitant, totum annum sic noctis tenebras arcent sperantes advenas apud se salutem et hospitium inventuros.
OdpowiedzUsuń