Vita sine balneo

Secundum Officium Statisticum Polonorum 18,2% ruricolarum et 4,7% horum, qui in urbibus habitant, nullum balneum/latrinam domi habere.

Hactenus statistica, cetera de memoria narrabo. Maxima pars ruricolarum balneo in aede sua carentium utuntur, ut puto, latrinis externalibus, saepissime in forma structurae ligeae, quae vulgo nominatur sławojka, a nomine Felitiani (Felicjan) Sławoj-Składkowski, ministri rerum internarum annos 1926-29 (postea, annos 1936-39, minister primarius regiminis erat), qui valde agricolas adhortatus est, ut tales latrinas ligneas struerentur, nam tunc permulti nullum locum ad cacandum habebant prater... stabulum. (Ego semel solum, AD 1986, domum rusticam visitavi, ubi in stabulo, una cum equis vaccisque cacabatur, in parte Poloniae montana, quae est imprimis ab Ucrainis inhabitata.) Hodie multi adhortationes Sławojanas irrident, tunc tamen fuerant hae re vera "progressus civilisationalis".

Ceterum latrinae externales e ligno structae valde idoenae sunt prater hiemem, cum gelum nates mordeat. Avia mea patrua, anno 1987 mortua, totius vitae spatio solum tali latrina utebatur, corpus autem lavabat in eluacro cum epitonio aquatico, quo culina domi eius instructa erat.

Ubi autem 4,7% urbicolarum cacent meiantve, ubi corpus lavent, prorsus nescio. In latrinis/balneisque publicis fortasse.

Dollarium Americanorum in... Bohemia oriundum

Studiis etymologicis incumbentes sciunt dollarium, monetam illam praeclaram Civitatum Unitarum Americae – quae symbolo $, ignotae magna ex parte originis, utitur – nomen suum traxisse a thalaro, nummo argenteo, qui in variis terris Europaeis (imprimis Germanicis) spatio saeculorum XVI-XIX valebat. Valde aestimatus thalarus erat etiam in aliis terris alias sui monetas utentibus, nam credebatur difficillime adulterari et iustam semper portionem argenti continere. Ob hanc famam fuerant thalari saepe quasi nummus communis in negotiis inter negotiatores variarum nationum, sicut e.gr. thalari Mariae Theresiae, imperatricis Austriacae, quibus in fine XVIII saeculi commercia efficiebantur in Proximo Oriente.

Quibus thalaris nomen dedit nummus ab anno Domini 1519 cusus in urbe Bohemica (in Montibus Metalliferis – Bohemice Rudavy, Theodisce Erzgebirge - sita), quae hodie Jáchymov, tunc nomine Germanico Joachimsthal (Vallis Ioachimi) nota erat; unde nomen nummo Joachimsthaler (thalarus Ioachimvallensis), quod vulgo brevius pronuntiari coepit, usu solum ultimae vocabuli partis (thaler).

Americani autem nomen thalari (in dollarium mutatum) anno 1785 adoptaverunt etiam ob hanc rem, quod origine non-Britannica fuerit.