Venetiarum biographia

Modo divulgata est editio Polona (translatore Thoma Bieroń) libri Petri Ackroyd Venetiae. Biographia (Anglice: Venice. Pure City), Anglice primum anno 2009 in lucem dati, post magnum successum eiusdem auctoris primi huius generis libri, i.e. "biographiae" Londinii.

Historiae Londinienses domini Ackroyd sunt vero miraculum miraculorum, cum Venetiis autem ei adhuc bene, sed iam non tam optime contigit. Genius loci Venetiarum quasi in libro adest, sed, rogant nonnulli, estne hic verus huius loci genius an imago eius, quae in mente tantum Ackroydiana exstat? John Julius Norwich, diurnarius-aestimator "Telegraphii" Britannorum suspicitur Ackroyd non satis... se delectasse Venetiis ac verisimiliter non satis temporis ibi trivisse.

Sine dubio multae cogitationes Ackroydianae sunt ad rem factae, sicut thesis de "urbe-pantopolio, quae in fine venum dedit [peregrinatoribus pecuniosis] sui ipsius animam ", nam fere nemo incola verus hodie Venetiis remanet, adsunt ibi tantum peregrinatores necnon laboratores industriae periegeticae, ut caupones, operarii deversoriorum aut gondolieri.

Norwich citat errores factuales ab Ackroyd in scirbendo commissos, cum dicit e.g. in pictura Tintorettiana "Paradisus"...figurae sanctorum Theodorum et Marcum necnon Moysis et Christi ad se invicem spectant iisdem e locis, ut ab ipsis nominatae ecclesiae in urbe; quod verum non esse. Aut cum narrat de oppugnatione urbis ab Austriis anno 1849, contra veritatem dicens: icta pyrobolis sunt omnia palatia iuxta Canale Grande posita. Aut alibi, de optima urbis charta delineata anno 1500 manu Jacobi de Barbari, quam putat esse sine ulla destinatione practica. Deesse quoque quartam navem ecclesiae cathedralis insulae Torcello.

Ego insuper inveni duo menda, quae ad Latinitatem/Graecitatem spectant, nam his linguis plane auctor non callet. Dicit enim verbum 'pantomimum' provenisse e... Pantal(e)one, una personarum commoediae popularis (commedia dell'arte), quod genus commoediae natum esse Venetiis; ignorat Ackroyd ita ludum pantomimicum claram originem Graecam habere. Simili modo de etymologia duarum personarum maxime in usu tempore carnelevarii, i.e. bauta et larva, cum disputat, de prima dicit eam originem habere in voce "bau bau!" puerorum secum ludentium, quam vocem putat esse quasi... pipiatum (avi- ergo, non, ut est re vera baubatio, cani-similem); de larva autem miratur, ne ad larvas (sensu infantium insectorum) id verbum spectare, plane nesciens principalem verbi larva significationem (=umbra mortui), optime cum aura saturnalium congruentem. Talibus mendis sunt nonnulla in libro.

Rebus ita stantibus timeo ne dominus Ackroyd casu consilia capiat "biographiam" urbis Romae scribendi...

Nihilominus, legi librum maxima cum iucunditate, permulta didici. Valde aestimo levitatem styli Ackroydiani: verba fluant suaviter quasi in fabula puerili.