Fabula de principissa, cui deerant verba

Vixit olim principissa, cui adesse cessaverunt verba. Certe non omnia – rarissime enim principissis evenit, ut omnino aliqua re careant – sed haec, quae essent ei maximi momenti, quae scilicet proprie naturam rei redderent, quaeque, ut dicitur, rem acu attingerent. Ipsa principissa talia verba nuncupabat bona. Dividere enim solebat a puncto temporis quodam, cuius iam longe oblita erat, verba inter bona et mala – uno die mane horrore subito impleta repperit horum numerum crescere, illorum autem minui. Sequentibus diebus invenit rem hanc immo peius se habere – unoquoque novo die bona verba rariora fiebant.

At amabat principissa loqui multum, praesertim eo tempore, quo cum ancillis ludebat; verba ex ore eius emanabant sicut illuvies verna at numquam ei difficile id erat faciendi. Nunc autem pronuntiata a se – rarius ac multo lentius – vocabula videbantur ei esse quasi lapilli scabri, qui tererent ac vulnerent linguam, palatum, labia et quid porro habeamus in cavo oris, statim postquam contigit iis transfretare clausas horrore fauces. Primum ipsa putabat se fortasse morbo quodam ut grippa laborare, sed nulla mixtura a medico aulico sibi data aliquid effecit. Verba re vera dolorem faciebant ac vulnerabant.

Nesciens, quid faceret, coepit a mundo abhorrere – at mundus ei erat praesertim aula regia atque ancillae – necnon in fasciculo chartarum notare omnia a se cogitata dictaque – solebat enim ad seipsam susurrare – verba bona, id est quae dolorem sibi non afficerent. Ut: sella, descendas, prius, dolet, genu, transfiguravit, continentia, somnium, mallem, aniliter, exspecta, trullarum, praecipue, taxi necnon aliunde. Haec erant prima, mox autem sequebantur multa alia et post nonnullos dies principissa animadvertit – non sine gaudio – sibi iam dimidiam partem fasciculi plenam esse verborum bonorum. Sunt ergo permulta!, ad seipsam susurravit ac primum a nonnullis iam septimanis in vultu eius cognosci quis prope adstans posset risum lenem; sed nemo ei adfuit qui risum hunc animadverteret. (Statim addidit principissa sui indici verbum animadverteret.)

Sed gaudium erat breve. Sequenti die mane, cum novam portionem verborum bonorum notare finivit, decrevit se legere denuo totum eorum indicem. Tunc maxima cum frustratione animi invenit se delaturam debere esse plus minusve dimidiam partem notatorum verborum, nam haec, quae tribus quattuorve diebus antea dolorem sibi non afficiebant, nunc sine ullo dubio afficiunt! Tam cito corrumpuntur verba...?, rogavit seipsam, credere id vix potens. Posteris tamen diebus fasciculum denuo ab initio legens, repperit alia verba novissime corrupta – fortasse iam non tam magnas horum copias, sed satis ut in summa plus minusve bessem verborum olim bonorum delere debuit.

Altera plaga venit e mundo externo. Uno die, vestibus ancillae sumptis reliquit castellum incognito – quod facere interdum solebat – atque a nemine recognita venit in forum. Adportavit secum fasciculum cum verbis bonis, quae scilicet nondum corrumperentur, ut examinaret utrum ab aliis quoque sicut bona accipiantur. Allocuta ergo est alias mulieres – venditrices emptricesve – sed et hae et illae saepe eam bene intellegere poterant. Postquam explanata est – usu verborum malorum, dolore faucium vix a se superato – rem suam, inveniebat alias mulieres saepissime aliis vocabulis uti ad eandem rem denotandam. Et vocabula haec, nullo excepto, verba mala erant, quibus auditis aures principissae dolebant.

Flens fere hunc locum reliquit venitque ad fora remotiorum partium urbis. Hic tamen nemo, nemo prorsus, eam intellegere posse videbatur. Verba ergo corrumpuntur non solum tempore, sed quoque spatio exacto, dixit ad se, ob timorem semi-mortua.

Sui horrendae inventionis neminem certiorem fecit, praeter scurram aulicum. Hic respondit, suadens ne stomacharetur principissa sui inventione nimis, nam, dixit, verba omnino necessaria nobis non sunt, die extremo enim datum nobis iri non verbis sed uno tantum strepitu ventris fabulam nostram totam narrare. Sed scurra hic notus erat dicere res varias, non semper sapientes, saepe ceterum eas, aliqua in caupona auditas, repetens sensu a se non bene intellecto, mutato ergo ac deformato.